Hemen hemen her örgütte duyduğumuz terimlerden biri olan “kriz yönetimi” bugün ki yazımızın konusu olacak. Bu yazıda kriz nedir, krizin çeşitlerini, krizin faktörlerini,aşamalarını yönetimi üzerine konuşacağız. Hazırsanız hemen başlayalım.
Kriz, örgütün geleceği için kritik durumlardır ve müdahale gerektirir. Daha detaylı anlatmak gerekirse ;
- Sebep ve sonucu tam olarak bilinmeyen,
- Hızlı bir şekilde ortaya çıkan,
- zaman baskısı yaratan,
- şirket performans ve imajını olumsuz etkileyen,
- stres, baskı ve travmaya yol açan,
- örgüt ve toplumun zor anlar geçirmesine sebep olan
durumların tamamıdır diyebiliriz.
Krizin kesin bir çözümü olmadığı gibi tekrarlanması da olası bir durumdur. Dolayısıyla krizi iyi yöneterek fırsat haline çevirilmesi istenir.
Krizin sebepleri muhtemel (içten içe krizler) ve ani (tahmin edilemeyen krizler) olarak 2 başlık altında toplanabilir.
| ANİ KRİZLER | MUHTEMEL KRİZLER |
| -beklenmeyen eylemler ve iş gücü azalması | -rekabet artışı ve düşen fiyatlar |
| -işletmenin faaliyetlerini etkileyen doğal afetler | -ürün azalması ve maliyet artışı |
| -çalışanların ve/veya yöneticilerin ciddi hastalıklara yakalanması | -çalışan tarafından gerçekleşen eylemler |
| -işletmenin haberleşme ve/veya altyapı sisteminin bozulması | -savaş ve ihtilaller |
| -bilgisayar kayıtlarının çalınması | -müşteri iddiaları |
Krizin Aşamaları:
1)Gizli Potansiyel Kriz: Bu aşamada geleneksel yöntemlerle performans düşüklüğü ya da yetersizliklerinin farkına varılmamasından dolayı kriz söz konusudur. Henüz örgütün kaybı ya da zararı olmamıştır
Uygulanması gereken 3 temel faktör vardır.
- veri toplama ve analiz etme yöntemlerinin gözden geçirilmesi/geliştirilmesi
- örgütsel yapının esnek hale getirilmesi
- karar alma süreçlerinin hızlı ve etkin hale getirilmesi
2)Krizi Yalanlama: Gözardı edilen problemler vardır ve gider ve şikayetler artar dolayısıyla verimlilik azalır. Bunu düzeltmek adına proaktif bir yaklaşım yapılması gerekir.
3)Yanlış Karar ve Faaliyetler: Bu aşamada zaman sıkıntısı yaşanacağı için panik artar ve doğru düşünülemeyeceği için hatalar da artar.
Bu aşamada bürokrasiye takılmak yerine net ve kolay bilgi akışına yer verilmelidir.
4)Krizin Gerçekleşmesi: Eğer yukarıdaki 3 aşama sağlıklı şekilde çözülmediyse yaşanılan durumdur.
Yapılması gereken radikal kararlar alarak amaçları, ideolojileri, stratejileri ve iş süreçlerini kurum kültürüne uygun bir hale getirmektir.
5)Çözüm veya Çöküş: Bu aşamaya kadar kriz tüm etkilerini gösterir. Sermaye yetersizliği ve tecrübeli çalışanların işten çıkması gibi durumlar yaşanır. Yapılması gerekenler ise şu şekilde sıralanabilir.
- Yeni bir değişim planı hazırlanmalı
- Yeni amaçlar oluşturulmalı
- Uygun strateji seçilmeli
- Değişim başlatılmalı.
Unutulmamalıdır ki ilk 4 aşama yaşanmadan da direk 5. aşama yaşanabilir.
Kriz Yönetimi:
Bir örgütün olası tehditlerinin düzeltilmesi için hızlı ve etkin çalışma şeklinde ifade edilir.
Kriz yönetiminin amacı;
- krizin çözüme kavuşturulması
- örgütün devamlılığının sağlanması
- bireylerin normal hayatlarına dönmelerinin hızlandırılması
şeklinde sıralanabilir.
Kriz Yönetimi ek maliyet gerektirebileceği gibi kısa ve uzun vadeli planları da olumsuz etkileyebilir. Dolayısıyla ekibi de; sabırlı, objektif, yaratıcı, esnek, cesaretli, grup çalışmasına yatkın,yeniliğe açık ve belirsizliğe tahammülü olan bireylerden oluşturulması gerekir.
Kriz Yönetiminde izlenecek yol elbette ki proaktif bir yaklaşımın benimsenmesidir. Proaktif yaklaşım hakkında bilgi sahibi olmak isterseniz No Reaktif, Yes Proaktif yazımı okuyabilirsiniz.
